خاطرات زندان

یادداشتهای از دیوار های زندان

یادداشتی از دیوار زندان

مـــــــــا را به غیر مشت پری در قفس نماند

صــــیاد را هنوز چرا دل ز کمین پُر چراست

« روزیکه آزادی مرا سلب کردند. ناهید من طفل شیرینم پنج سال داشت و امروز پانزده سالش است، او چقدر زیاد قشنگ شده است... روزی خواهم توانست او را ببینم و به فامیلم باز گردم؟

ده سال است، که در این سلول نمناک زنده گی میکنم، از در و دیوار آن ناله های زندانیان که پیش از من بوده اند بگوشم میرسند.

هفته گذشته یک جوان که از پاردریا گریخته به کشور اسلامی ما پناه آورده  بود و همه دارایی او را محرمانه ضبط کرده بودند، خودش را درین زندان افگنده بودند از اثر بی توجه یی هیأت حاکمه در زندان جان سپرد. جسدش را دو نفر عسکر بیرون کشید به بیکسی او وبه ناله و فریاد های که از شدت درد میکشید، ساعتها گریستم.

گرامی باد یاد و خاطره شهادت مرد اندیشه و تقوا، سمبل مبارزه و جهاد شهید سید اسماعیل بلخی. مرد نبوغ، اندیشه، جهاد و حماسه در تاریخ خونبار تشیع و بنیانگذار نهضت اسلامی افغانستان.

 یک بار دیگر رهپویان خطه توحید در فقدان بزرگ مردی به سوگ می نشینند، که نقش پیشگامی و پیشاهنگی آنان را در نبرد همواره در جریان مستمر راهیاران اردوی هابیلی بر ضد سپاهیان و چکمه پوشان قابیلی عهده دار بود، و پرچمدار آگاهی بخشی ها و رهای طلبی های مستضعفان مؤمن خلق در گستره جهان و بستر انقلابی آن به حساب می آمد. زندگی و مرگش، حقیقت جهاد را بر صفحه خونین تاریخ مظلومان افغانستان رقم زد و پرده از روی نفاق و دو رنگی برداشت. او جهادگر راستینی بود که یک تنه با بیدادگران و زالوصفتان عصر درآمیخت و تا شهادت از پای ننشست. در برابر دیگران که یا به خواب رفته بودند یا به دور کباب در عشرت کده های به اصطلاح دینی سرگرم... !
آری سید اسماعیل بلخی در همان شب ها که دیگران در بستر گرم آرمیده بودند، در خرابات زندان زمزمه رهایی انسان های در قید و بند ستمگران و نوکران غرب ویرانگر را داشت. و محیطی را که از سردی یخ بسته بود با عمق و اندیشه و ژرفائی دید، با حرکت ها و خیزش هایش در جهت ایجاد یک تحول بنیادین و پر عظمت اسلامی در تاریخ کشور ما به شکل زنده مجسم نمود. علامه شهید بلخی، تک شمعی بود که محافل را روشنی می بخشید و در آن زمان میدان به دست تاخت و تاز سودجویان باز بود، هرگونه که می خواستند می تاختند، می کوشیدند تا مردم خواب رفته، از خواب بیدار نشوند. اما زندان و شهادت علامه بزرگ بلخی، فلقی بود که سیاهی شب را درید و قلب طاغوتیان را مانند شهاب ثاقب که سیاهی ها و پلشتی های شب را پاره می کنند، درید و شبان ظلمت نیوش را یکسره غرق آفتاب خداوند نمود.
آری شهید سید اسماعیل بلخی بنیانگذار نهضت اسلامی ما بود، او تحصیلاتش را در حوزه علمیه مشهد مقدس، قم و نجف اشرف به پایان رساند و مدت 15 سال در زندان مستبد ظاهر شاه خائن در افغانستان گذراند و بیش از 75000 هزار بیت شعر انقلابی و اسلامی از خود به یادگار گذاشته است.

چکیده:

علامه شهید سید اسماعیل بلخی رحمه الله با شناخت صحیح از تعالیم قرآن، وحدت امت اسلامی را یک ضرورت عقلی, دینی و اجتماعی دانسته؛ اما تحقق آن را تنها در سایه ایمان به خالق یکتا، شناخت درست و عقلانی از آموزه های دینی و پایبندی به دستورات پیامبر اسلام و ائمه طاهرین امکان پذیر می داند. اجتهاد پویا و کار آمد، خرافه زدایی از معارف دینی، ارتقای دانش عمومی و اصلاح نهاد سیاست در کشورهای اسلامی، از جمله راهکارهای عملی تحقق وحدت از دیدگاه شهید بلخی است.
بلخی، یک بیدارگر و مصلح آگاه، دلسوز و دردمند بود و در تاریخ معاصر افغانستان از جایگاه والایی برخوردار است؛ اما اندیشه‌های اصلاحی او هنوز به درستی معرفی نشده اند. وی به خاطر آرمان‌های اصلاحی اش که نشأت گرفته از تعالیم ناب قرآن بود، هدف آماج توطئه دشمنان دین و آزادی قرار گرفت؛ ازین رو بسیار زود غروب کرد و متأسفانه مردم افغانستان و جهان اسلام، متفکر بزرگ، طبیب حاذق و درد آشنایی را از دست دادند؛ اما اندیشه‌های روشنگر بلخی، هنوز هم می‌توانند راهگشای مشکلات جامعه ما باشد:

علاج درد ندانستیم و طبیب را کشتیم             گل شکفتة بستان سیب را کشتیم
خطیب عشق و محبت، حدیث وحدت گفت    خطابه درک نکردیم، خطیب را کشتیم(1)

تأسیس کربلا نه فقط بهر ماتم است                                     دانش سرایی مکتب اولاد آدم است
از خیمه گاه سوخته تا ساحل فرات                                       تعلیم گاه رهبر خلق دوعالم است
با سوز عشق نسبت بدعت دهد رقیب                                   اسرار ها نهفته به شور محرم است
سقا به دجله رفتن و لب تر نکردنش                                        تأکید بر تقّدم نفس مُقّدم است
                                        شهید علامه سید اسماعیل بلخی

اشعار شهید بلخی، در سبک عراقی هندی؛ دارای مضامین بلند اجتماعی، سیاسی، دینی و انقلابی است و هیچ شاعری در افغانستان در این عرصه به پای آن شاعر شهید نمی رسد و نمی تواند چون او در دریای درد و رنج ابیات مواج و متراکم اشعارش، غرق باشد.

شعر شهید بلخی، شعر تفنن و تظاهر محض نیست و از تشبیب و تغزل رایج آن روزگار که مایه ی مسرت دربار و محو شدن در زلف و رخ یار بود، بالاتر است و دردها و دغدغه هایی را در تار و پود خود زخمه می زند که جامعه و مردمش از آن خنجر خورده و به خون نشسته و خطرکشیده اند.

بلخی در سال‌های کودکی مادرش را از دست داد و به همراه پدر، برادر و خواهرش به مشهد سفر کرد و مدتی بعد در حوزه علمیه مشهد مشغول تحصیل شد.

وی در سال‌های حضور در مشهد علاوه بر تحصیلات علوم دینی از کتابخانه آستانه مقدسه حضرت رضا (ع) نیز نهایت استفاده را کرد و با آثار اندیشمندان و عالمان جهان آشنا شد.

 نقش شهید بلخی در قیام مسجد گوهرشاد مشهد

در سال 1314 خورشیدی شهید بلخی با شیخ «محمدتقی بهلول» از رهبران مبارزه با کشف حجاب، آشنا شد و در همین سال در نهضت معروف مسجد گوهرشاد مشهد مشارکت کرد.

طبق گفته «خدیجه بلخی»، دختر شهید بلخی، آن بزرگوار در روز تحصن یکی از سخنران‌های مسجد گوهرشاد بوده است، اما به هر نحوی که بوده است خود را از صحنه کشتار بیرون می‌کند و بعد از چند روز که در مشهد مخفی شده بود با پای پیاده خود را به مرز افغانستان می‌رساند و آز انجا وارد «هرات» می‌شود.